Belaunaldi aldaketa bat gertatu dela, egungo gazteek ez dakitela onpromisoa zer den, ez dagoela etorkizun desiragarri posiblerik, abertzaletasuna eta komunitatea ahuldu egin direla…horiek eta gisakoak maiz entzun ditugu azken urteetan.

Genero berdintasunaren aldeko borrokan gizonen lekua zein den erantzuteko aukeratu dute Elkar argitaletxearen ‘Eskafandra’ bildumaren zazpigarren lan hau. R.W. Connell soziologo australiarraren ‘Masculinities’ euskaratu du Ane Garcia Lopezek. Maskulinitatearen kontzeptuaren inguruan hausnartzen duen eta lehen aldiz ‘maskulinitate hegemonikoa’ kontzeptua jasotzen duen ikerketa lan hau euskarara ekarrita euskal gizartean «eskema batzuk apurtuko lituzke», Garcia Lopezen hitzetan.

La interseccionalidad como enfoque se convierte en una herramienta que puede ser útil para propiciar estas alianzas desde diferentes luchas políticas; una herramienta que puede servir para tomar conciencia de la mirada situada de cada persona, de cómo se ve el mundo dependiendo del cuerpo y el lugar que le ha tocado habitar. Y sobre todo, puede servir para generar empatías con las opresiones de otras personas.

Kritika eta praktika marxisten, transfeministen eta dekolonialen pentsamoldeak bere eginez, eskuliburu honek mendez mende gure herrian eraikitako iruditeria basa aztertzen du.

Ibrahima Balderen bizitzaren kronika da antzezlan hau, hark ahoz kontatua, Amets Arzallusek idatziz jasoa, Timberlake Wertenbaker antzerki-idazleak ingelesera itzuli eta Artedramak antzerkira egokitua. Sambou Diaby da protagonista, bera da Ibrahima Balde gorpuzten duen aktorea eta Mikel Kayek eta Eihara Irazustak pertsonaia bat baino gehiago jokatzen dituzte, Ander Lipusekin batera.

Alauda Ruiz de Azuak egituraz eta politikaz, intimitatetik hitz egiten du telesail honetan; muturrera eramaten ditu baimen sexualari buruzko galderak, ikuslea familia horretako beste kide bat balitz bezala interpelatuz. Erantzun zaileko galderak eta bidaia emozional bizia planteatzen dira, bidaia judiziala senidearen eskutik doalako. Drama familiarretik intriga judizialera pasatuz transitatzen diren lau kapitulu demoledoreetan, nabarmentzekoa da Nagore Aranbururen interpretazioa.

Ismael Alvarez politikariaren sexu jazarpena jasan zuen Nevenka Fernandezek, eta Espainian politikari bat horregatik salatu zuen lehen emakumea izan zen. Iciar Bollainek, Nevenkaren istorioa eraman du zinemara eta jazarpenean jarri du arreta baita inpunitatearen aurkako «ekintza politikoan» ere. Mireia Oriolek, Nevenkaren paperean, sexu-jazarpenak dakarren larritasuna, nahasmena, erruduntasuna eta higadura emozionala ondo transmititzea lortzen du.

Artearen bidez euskal LGTBIQ+ kultura bultzatzeko helburua dute. Musika, kantua, antzerkia, gorputz adierazpena, marrazkia, umorea... denetarik biltzen du euskabaretak, betiere, heteroaraua etabertako sinesmenak arrakalatuz.

Komikia memoriari buruzko dokumentu historiko hunkigarria da, eta biktimen labirintoa zeharkatzen du, haien duintasunagatik, memoria berreskuratzeko eta amnesiari aurre egiteko. Kazetaritza-edukia duten eta iragana eta oraina trukatzen dituzten irudi koordinatu horiek bisualki txundigarriak dira.

Komiki honen orrialdeak Portugalen 1974ko apirilaren 25eko Iraultzaren aurreko eta ondorengo urteetan murgiltzen gaitu, José Novo, Estatuaren diktaduran Lisboako periferian hazi zen gaztearen bidez. Testigantzak eta fikzioa nahasten diren heinean musikak, liburuek, ideia klandestinoek eta askatasun nahiak bustitzen dituzte eleberria.

Komiki-kazetaritzaren ildoan aitzindaritzat jotzen da liburua: palestinarrek 1990eko urteetan bizi zuten egoera erretratatu zuen Joe Saccorenek eta orain, Julen Gabiriak komikia euskaratu eta Astiberri argitaletxeak plazaratu du.

Marjane Satrapi ilustratzaile irandarrak komikia honetan, Irango Iraultza islamikoa kontatzen du lehen pertsonan, garai hura bizi izan zuen haurraren begietatik, eta gero ere kontakizun autobiografikoarekin jarraitzen du, Europako ikasaldia, Iranera itzultzea eta abar deskribatuz.